O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI QISHLOQ XO‘JALIGI VAZIRLIGI
ANDIJON QISHLOQ XO‘JALIGI VA AGROTEXNOLOGIYALAR INSTITUTI
“TASDIQLAYMAN”
Andijon qishloq xo‘jaligi va agrotexnologiyalar instituti
ilmiy ishlar va innovatsiyalar bo’yicha,
prorektor ___________S.T.Iskandarov
«_____» ___________ 2023 y.
06.01.08 – O‘simlikshunoslik ixtisosligi bo‘yicha Institut oliy o‘quv yurtidan keyingi ta’lim institutiga kirish imtihoni
DASTURI
Andijon-2023
Institut kengashining 2023 yil «____» __________ dagi
______ — sonli majlisida ma’qullangan
Tuzuvchilar:
А.А.Uljaboyev – O‘simlikshunoslik, soya va moyli ekinlar kafedrasi mudiri, q.x.f.f.d., dotsent.
Z.M.Jumaboyev – O‘simlikshunoslik, soya va moyli ekinlar kafedrasi professori, q.x.f.d.
KIRISH
Dala ekinlari mahsulotlarini ishlab chiqarish – qishloq xo‘jaligining asosiy tarmoqlaridan biridir. O‘sib borayotgan aholining oziq-ovqat, yengil sanoatning tarmoqlari uchun xomashyo, chorvachilik uchun oziqa yetishtirishda dala ekinlarining biologik xususiyatlariga mos yetishtirish texnologiyalarni qo‘llagan holda ekologik toza, mo‘l va sifatli hosil yetishtirish o‘simlikshunoslik fanining asosiy maqsadidir.
Fan–texnika taraqqiyoti natijasida keyingi yillarda qishloq xo‘jaligining yangi, zamonaviy texnikalar, intensiv tipdagi navlar, duragaylar, o‘g‘itlarning yangi, samaradorligi yuqori shakllari, turli pestitsidlar, biologik faol moddalar bilan ta’minlanishi, turli yo‘nalishdagi ilg‘or texnologiyalarning yaratilishi, bozor iqtisodiyoti sharoitida faoliyat ko‘rsatish uchun tayyorlanayotgan mutaxassislarning chuqur, serqirra, malakali bilimga ega bo‘lishini talab qiladi.
O‘simlikshunoslikning asosiy ob’ekti yashil o‘simliklardir. Dala ekinlarini yetishtirish mavsumiy xususiyatga ega. O‘simlikshunoslik fani ekinlarni guruhlarga bo‘lib, ularning ekologik, biologik xususiyatlarni o‘rganishda seleksiya, urug‘chilik, genetika, agrokimyo, dehqonchilik, mikrobiologiya, biokimyo, o‘simliklar fiziologiyasi, tuproqshunoslik, agrometeorologiya, fitopatologiya, entomologiya singari fanlarning yutuqlariga tayanadi.
Hozirda yer yuzasida o‘simliklarning 500 mingdan ortiq turlari ma’lum bo‘lib, shulardan 300 ming turi gulli o‘simliklardir, ularning 20 ming turi odamlar tomonidan o‘stiriladi. Madaniy o‘simliklarning soni 1500 taga yetadi, ammo ishlab chiqarish ahamiyatga ega bo‘lganlari 640 tani tashkil etadi va shulardan 90 tasi dala ekinlariga kiritiladi. Kelajakda yovvoyi o‘simliklarni madaniylashtirish va ularni turli mahsulotlar olish uchun ekish hamda biologik xususiyatlarini o‘rganish jarayoni davom etadi. Qo‘ng‘irboshsimonlar va dukkakli don ekinlarining – 78, moyli va tolali ekinlarning 53, ildiz va tuganakmevalar hamda boshqa ekinlarning 60 dan ortiq turlari eng ko‘p tarqalgan.
Dala ekinlarining asosiy qismi (500 dan ko‘prog‘i) qadimgi dunyodan, 100 ga yaqin turlari yangi dunyodan kelib chiqqan. Amerikadan Yevropa, Osiyo, Afrikaga kartoshka, kungaboqar, loviya, qovoq, tamaki, makkajo‘xori, g‘o‘za va boshqa ekinlar keltirilgan.
Yevropa va Osiyodan Amerikaga bug‘doy, javdar, arpa, suli, sholi, ko‘k no‘xat, no‘xat, beda va boshqa ekinlar olib ketilgan.
Dunyoda g‘alladosh ekinlar, texnika ekinlari eng ko‘p tarqalgan. Yer yuzasidagi ekin maydonlarining 89 foizi Osiyo, Yevropa va Amerikada joylashgan.
Ekinlarning turlari, navlari, duragaylarini joylashtirishda mintaqaning tuproq iqlim sharoiti, o‘simlikning biologik xususiyatlari hisobga olinadi.
O‘simlikshunoslik fanining rivojlanish tarixi, maqsadi va vazifalari, dala ekinlarining umumiy tavsifi va guruhlanishi
O‘simlikshunoslik fanining maqsadi va vazifalari. O‘zbekistonda o‘simlikshunoslik fanining rivojlanishi. Issiq, tropik va subtropik mintaqadan kelib chiqqan o‘simliklarning tashqi omillarga bo‘lgan talabi. Ekinlar genotipining shakllanishi. Madaniy o‘simliklarning kelib chiqish markazlari. Rus olimi N. I. Vavilov ta’limoti. Madaniy o‘simliklarning kelib chiqishi va shakllanishida birlamchi markaz. Madaniy o‘simliklarning kelib chiqishi va shakllanishida ikkilamchi markaz. Ekinlarni o‘sishi va rivojlanishi. Ekinlarni hosili va sifatini boshqarish. Qishloq xo‘jaligida agroiqlim resurslari. Hosilning shakllanishiga ta’sir ko‘rsatuvchi boshqarilmaydigan, qisman boshqariladigan va boshqariladigan omillar. O‘zbekistonda o‘simlikshunoslik fanining rivojlanishi. Dala ekinlarining guruhlarga bo‘linishi. Dala ekinlarini ishlab chiqarish va botanik-biologik guruhlash. Tuproq muhitini neytrallashtirish. Qishloq xo‘jalik ekinlarini yetishtirishdagi asosiy muammolar va ularning yo‘nalishlari. Biologik azot. Dukkakli ekinlarda yashaydigan bakteriyalarning 11 turi va ularning xususiyatlari. Dala ekinlarini optimal namlik bilan ta’minlash. Ekinzorda o‘simliklarning fotosintez faoliyati. Fotosintetik faol radiatsiya. O‘g‘itlash tizimining biologik asoslari. Aralash va qo‘shib ekilgan ekinzordagi o‘simliklarning mutanosibligi. Don ekinlarining morfologik xususiyatlari. Don ekinlarining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari.
Bug‘doy biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Bug‘doyning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Bug‘doy ekinlarining morfologik xususiyatlari. Bug‘doy donining kimyoviy tarkibi. Bug‘doy ekinlarining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Rivojlanishning mikrofazalari. Bug‘doy kuzda va bahorda rivojlanishi. Kuzgi bug‘doy ekinlarining qishga chidamliligi. Kuzgi bug‘doy ekinlarining zararlanish va nobud bo‘lish sabablari. Bug‘doy o‘simligining dimiqishi va ivib qolishi. Bug‘doy ildiz bo‘g‘izining tuproq yuzasiga chiqarilishi, ildizlarning yalang‘och qolishi va uzilishi. Bug‘doy o‘simligini shamol uchirib ketishi. Qish davridagi qurg‘oqchilikni bug‘doy o‘simligiga salbiy ta’sirlari. Bug‘doy o‘simliklari va urug‘larining mog‘orlab qolishi. Kuz-qish va erta bahorda kuzgi bug‘doy ekinlari holatini tashxis qilish. Bug‘doyning tur xillari. Ma’danli o‘g‘itlarga talabi. Kuzgi bug‘doyni almashlab ekishdagi o‘rni. Bug‘doy yetishtirilayotgan maydonlarni tuproqlarini ishlash. Bug‘doyni sug‘orish tartibi va sug‘orish usullari. Bug‘doy o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Bug‘doy urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish chuqurligi. Bug‘doyning don hosilini yig‘ishtirish va saqlash. Kuzgi va bahorgi bug‘doyni yetishtirish texnologiyasi. Bug‘doyni lalmikorlikda o‘stirish xususiyatlari.
Arpa biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Arpaning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Arpa o‘simligining morfologik tuzilishi. Arpaning sistematikasi. Arpaning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda arpa ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Arpa donining kimyoviy tarkibi. Arpa o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Arpa o‘simligining biologik xususiyatlari. Arpa o‘simligini tuproqqa talabi. Arpa o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Arpa o‘simligining namlikka talabi. Arpa o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Arpa o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Arpa o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Arpa o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Arpa o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Arpa o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Arpa urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Arpa urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Arpani o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Arpaning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Suli biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Sulining xalq xo‘jaligi ahamiyati. Suli o‘simligining morfologik tuzilishi. Sulining sistematikasi. Sulining ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda suli ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Suli donining kimyoviy tarkibi. Suli o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Suli o‘simligining biologik xususiyatlari. Suli o‘simligini tuproqqa talabi. Suli o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Suli o‘simligining namlikka talabi. Suli o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Suli o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Suli o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Suli o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Suli o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Suli o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Suli urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Suli urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Sulini o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Sulining don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Makkajo‘xori biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Makkajo‘xorining xalq xo‘jaligi ahamiyati. Makkajo‘xori o‘simligining morfologik tuzilishi. Makkajo‘xorining sistematikasi. Makkajo‘xorining ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda makkajo‘xori ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Makkajo‘xori donining kimyoviy tarkibi. Makkajo‘xori o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Makkajo‘xori o‘simligining biologik xususiyatlari. Makkajo‘xori o‘simligini tuproqqa talabi. Makkajo‘xori o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Makkajo‘xori o‘simligining namlikka talabi. Makkajo‘xori o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Makkajo‘xori o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Makkajo‘xori o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Makkajo‘xori o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Makkajo‘xori o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Makkajo‘xori o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Makkajo‘xori urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Makkajo‘xori urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Makkajo‘xorini o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Makkajo‘xorining don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Jo‘xori biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Jo‘xorining xalq xo‘jaligi ahamiyati. Jo‘xori o‘simligining morfologik tuzilishi. Jo‘xorining sistematikasi. Jo‘xorining ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda jo‘xori ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Jo‘xori donining kimyoviy tarkibi. Jo‘xori o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Jo‘xori o‘simligining biologik xususiyatlari. Jo‘xori o‘simligini tuproqqa talabi. Jo‘xori o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Jo‘xori o‘simligining namlikka talabi. Jo‘xori o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Jo‘xori o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Jo‘xori o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Jo‘xori o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Jo‘xori o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Jo‘xori o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Jo‘xori urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Jo‘xori urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Jo‘xorini o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Jo‘xorining don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Sholi biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Sholining xalq xo‘jaligi ahamiyati. Sholi o‘simligining morfologik tuzilishi. Sholining sistematikasi. Sholining ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda sholi ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Sholi donining kimyoviy tarkibi. Sholi o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Sholi o‘simligining biologik xususiyatlari. Sholi o‘simligini tuproqqa talabi. Sholi o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Sholi o‘simligining namlikka talabi. Sholi o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Sholi o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Sholi o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Sholi o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Sholi o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Sholi o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Sholi urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Sholi urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Sholini o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Sholining don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Tariq biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Tariqning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Tariq o‘simligining morfologik tuzilishi. Tariqning sistematikasi. Tariqning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda tariq ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Tariq donining kimyoviy tarkibi. Tariq o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Tariq o‘simligining biologik xususiyatlari. Tariq o‘simligini tuproqqa talabi. Tariq o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Tariq o‘simligining namlikka talabi. Tariq o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Tariq o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Tariq o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Tariq o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Tariq o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Tariq o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Tariq urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Tariq urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Tariqni o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Tariqning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Marjumak biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Marjumakning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Marjumak o‘simligining morfologik tuzilishi. Marjumakning sistematikasi. Marjumakning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda Marjumak ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Marjumak donining kimyoviy tarkibi. Marjumak o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Marjumak o‘simligining biologik xususiyatlari. Marjumak o‘simligini tuproqqa talabi. Marjumak o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Marjumak o‘simligining namlikka talabi. Marjumak o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Marjumak o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Marjumak o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Marjumak o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Marjumak o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Marjumak o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Marjumak urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Marjumak urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Marjumakni o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Marjumakning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Dukkakli don ekinlarning umumiy tavsifi va biologiyasi
Dukkakli don ekinlarning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Dukkakli don ekinlarning morfologik tuzilishi. Dukkakli don ekinlarning sistematikasi. Dukkakli don ekinlarning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda Dukkakli don ekinlarning ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Dukkakli don ekinlar donining kimyoviy tarkibi. Dukkakli don ekinlarning organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Dukkakli don ekinlarning biologik xususiyatlari. Dukkakli don ekinlarni tuproqqa talabi. Dukkakli don ekinlarni yorug‘likka va issiqlikka talabi. Dukkakli don ekinlarning namlikka talabi. Dukkakli don ekinlarni o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Dukkakli don ekinlarni tashqi omillarga barshodliligi. Dukkakli don ekinlarni o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Dukkakli don ekinlarni almashlab ekishdagi o‘rni. Dukkakli don ekinlarni o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Dukkakli don ekinlarni sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Dukkakli don ekinlar urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Dukkakli don ekinlar urug‘larni ekish me’yorlari va chuqurligining ahamiyati. Dukkakli don ekinlarni o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Dukkakli don ekinlarning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
No‘xat biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
No‘xatning xalq xo‘jaligi ahamiyati. No‘xat o‘simligining morfologik tuzilishi. No‘xatning sistematikasi. No‘xatning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda no‘xat ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. No‘xat donining kimyoviy tarkibi. No‘xat o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. No‘xat o‘simligining biologik xususiyatlari. No‘xat o‘simligini tuproqqa talabi. No‘xat o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. No‘xat o‘simligining namlikka talabi. No‘xat o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. No‘xat o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Noxat o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. No‘xat o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. No‘xat o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. No‘xat o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. No‘xat urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Noxat urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. No‘xatni o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. No‘xatning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Soya biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Soyaning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Soya o‘simligining morfologik tuzilishi. Soyaning sistematikasi. Soyaning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda soya ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Soya donining kimyoviy tarkibi. Soya o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Soya o‘simligining biologik xususiyatlari. Soya o‘simligini tuproqqa talabi. Soya o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Soya o‘simligining namlikka talabi. Soya o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Soya o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Soya o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Soya o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Soya o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Soya o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Soya urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Soya urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Soyani o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Soyaning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Ko‘k no‘xat biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Ko‘k no‘xatning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Ko‘k no‘xat o‘simligining morfologik tuzilishi. Ko‘k no‘xatning sistematikasi. Ko‘k no‘xatning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda ko‘k no‘xat ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Ko‘k no‘xat donining kimyoviy tarkibi. Ko‘k no‘xat o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Ko‘k no‘xat o‘simligining biologik xususiyatlari. Ko‘k no‘xat o‘simligini tuproqqa talabi. Ko‘k no‘xat o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Ko‘k no‘xat o‘simligining namlikka talabi. Ko‘k no‘xat o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Ko‘k no‘xat o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Ko‘k no‘xat o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Ko‘k no‘xat o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Ko‘k no‘xat o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Ko‘k no‘xat o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Ko‘k no‘xat urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Ko‘k no‘xat urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Ko‘k no‘xatni o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Ko‘k no‘xatning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Yasmiq biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Yasmiqning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Yasmiq o‘simligining morfologik tuzilishi. Yasmiqning sistematikasi. Yasmiqning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda yasmiq ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Yasmiq donining kimyoviy tarkibi. Yasmiq o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Yasmiq o‘simligining biologik xususiyatlari. Yasmiq o‘simligini tuproqqa talabi. Yasmiq o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Yasmiq o‘simligining namlikka talabi. Yasmiq o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Yasmiq o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Yasmiq o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Yasmiq o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Yasmiq o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Yasmiq o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Yasmiq urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Yasmiq urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Yasmiqni o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Yasmiqning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Burchoq biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Burchoqning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Burchoq o‘simligining morfologik tuzilishi. Burchoqning sistematikasi. Burchoqning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda burchoq ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Burchoq donining kimyoviy tarkibi. Burchoq o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Burchoq o‘simligining biologik xususiyatlari. Burchoq o‘simligini tuproqqa talabi. Burchoq o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Burchoq o‘simligining namlikka talabi. Burchoq o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Burchoq o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Burchoq o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Burchoq o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Burchoq o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Burchoq o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Burchoq urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Burchoq urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Burchoqni o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Burchoqning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Loviya biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Loviyaning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Loviya o‘simligining morfologik tuzilishi. Loviyaning sistematikasi. Loviyaning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda loviya ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Loviya donining kimyoviy tarkibi. Loviya o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Loviya o‘simligining biologik xususiyatlari. Loviya o‘simligini tuproqqa talabi. Loviya o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Loviya o‘simligining namlikka talabi. Loviya o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Loviya o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Loviya o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Loviya o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Loviya o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Loviya o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Loviya urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Loviya urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Loviyani o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Loviyaning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Mosh biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Moshning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Mosh o‘simligining morfologik tuzilishi. Moshning sistematikasi. Moshning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda mosh ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Mosh donining kimyoviy tarkibi. Mosh o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Mosh o‘simligining biologik xususiyatlari. Mosh o‘simligini tuproqqa talabi. Mosh o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Mosh o‘simligining namlikka talabi. Mosh o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Mosh o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Mosh o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Mosh o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Mosh o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Mosh o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Mosh urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Mosh urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Moshni o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Moshning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Sebarga biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Sebarganing xalq xo‘jaligi ahamiyati. Sebarga o‘simligining morfologik tuzilishi. Sebarganing sistematikasi. Sebarganing ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda sebarga ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Sebarga donining kimyoviy tarkibi. Sebarga o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Sebarga o‘simligining biologik xususiyatlari. Sebarga o‘simligini tuproqqa talabi. Sebarga o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Sebarga o‘simligining namlikka talabi. Sebarga o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Sebarga o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Sebarga o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Sebarga o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Sebarga o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Sebarga o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Sebarga urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Sebarga urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Sebargani o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Sebarganing don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Esparset biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Esparsetning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Esparset o‘simligining morfologik tuzilishi. Esparsetning sistematikasi. Esparsetning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda Esparset ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Esparset donining kimyoviy tarkibi. Esparset o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Esparset o‘simligining biologik xususiyatlari. Esparset o‘simligini tuproqqa talabi. Esparset o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Esparset o‘simligining namlikka talabi. Esparset o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Esparset o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Esparset o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Esparset o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Esparset o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Esparset o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Esparset urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Esparset urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Esparsetni o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Esparsetning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Shabdar va bersim biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Shabdar va bersimning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Shabdar va bersim o‘simligining morfologik tuzilishi. Shabdar va bersimning sistematikasi. Shabdar va bersimning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda shabdar va bersim ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Shabdar va bersim donining kimyoviy tarkibi. Shabdar va bersim o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Shabdar va bersim o‘simligining biologik xususiyatlari. Shabdar va bersim o‘simligini tuproqqa talabi. Shabdar va bersim o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Shabdar va bersim o‘simligining namlikka talabi. Shabdar va bersim o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Shabdar va bersim o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Shabdar va bersim o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Shabdar va bersim o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Shabdar va bersim o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Shabdar va bersim o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Shabdar va bersim urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Shabdar va bersim urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Shabdar va bersimni o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Shabdar va bersimning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Kartoshka biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Kartoshkaning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Kartoshka o‘simligining morfologik tuzilishi. Kartoshkaning sistematikasi. Kartoshkaning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda kartoshka ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Kartoshka donining kimyoviy tarkibi. Kartoshka o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Kartoshka o‘simligining biologik xususiyatlari. Kartoshka o‘simligini tuproqqa talabi. Kartoshka o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Kartoshka o‘simligining namlikka talabi. Kartoshka o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Kartoshka o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Kartoshka o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Kartoshka o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Kartoshka o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Kartoshka o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Kartoshka urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Kartoshka urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Kartoshkani o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Kartoshkaning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Yer noki biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Yer nokining xalq xo‘jaligi ahamiyati. Yer noki o‘simligining morfologik tuzilishi. Yer nokining sistematikasi. Yer nokining ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda yer noki ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Yer noki donining kimyoviy tarkibi. Yer noki o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Yer noki o‘simligining biologik xususiyatlari. Yer noki o‘simligini tuproqqa talabi. Yer noki o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Yer noki o‘simligining namlikka talabi. Yer noki o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Yer noki o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Yer noki o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Yer noki o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Yer noki o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Yer noki o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Yer noki urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Yer noki urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Yer nokini o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Yer nokining don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Qand lavlagi biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Qand lavlagining xalq xo‘jaligi ahamiyati. Qand lavlagi o‘simligining morfologik tuzilishi. Qand lavlagining sistematikasi. Qand lavlagining ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda qand lavlagi ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Qand lavlagi donining kimyoviy tarkibi. Qand lavlagi o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Qand lavlagi o‘simligining biologik xususiyatlari. Qand lavlagi o‘simligini tuproqqa talabi. Qand lavlagi o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Qand lavlagi o‘simligining namlikka talabi. Qand lavlagi o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Qand lavlagi o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Qand lavlagi o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Qand lavlagi o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Qand lavlagi o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Qand lavlagi o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Qand lavlagi urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Qand lavlagi urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Qand lavlagini o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Qand lavlagining don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Xashaki lavlagi biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Xashaki lavlagining xalq xo‘jaligi ahamiyati. Xashaki lavlagi o‘simligining morfologik tuzilishi. Xashaki lavlagining sistematikasi. Xashaki lavlagining ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda xashaki lavlagi ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Xashaki lavlagi donining kimyoviy tarkibi. Xashaki lavlagi o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Xashaki lavlagi o‘simligining biologik xususiyatlari. Xashaki lavlagi o‘simligini tuproqqa talabi. Xashaki lavlagi o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Xashaki lavlagi o‘simligining namlikka talabi. Xashaki lavlagi o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Xashaki lavlagi o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Xashaki lavlagi o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Xashaki lavlagi o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Xashaki lavlagi o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Xashaki lavlagi o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Xashaki lavlagi urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Xashaki lavlagi urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Xashaki lavlagini o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Xashaki lavlagining don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Kungaboqar biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Kungaboqarning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Kungaboqar o‘simligining morfologik tuzilishi. Kungaboqarning sistematikasi. Kungaboqarning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda kungaboqar ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Kungaboqar donining kimyoviy tarkibi. Kungaboqar o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Kungaboqar o‘simligining biologik xususiyatlari. Kungaboqar o‘simligini tuproqqa talabi. Kungaboqar o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Kungaboqar o‘simligining namlikka talabi. Kungaboqar o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Kungaboqar o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Kungaboqar o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Kungaboqar o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Kungaboqar o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Kungaboqar o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Kungaboqar urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Kungaboqar urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Kungaboqarni o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Kungaboqarning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Moyli zig‘ir biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Moyli zig‘irning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Moyli zig‘ir o‘simligining morfologik tuzilishi. Moyli zig‘irning sistematikasi. Moyli zig‘irning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda moyli zig‘ir ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Moyli zig‘ir donining kimyoviy tarkibi. Moyli zig‘ir o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Moyli zig‘ir o‘simligining biologik xususiyatlari. Moyli zig‘ir o‘simligini tuproqqa talabi. Moyli zig‘ir o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Moyli zig‘ir o‘simligining namlikka talabi. Moyli zig‘ir o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Moyli zig‘ir o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Moyli zig‘ir o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Moyli zig‘ir o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Moyli zig‘ir o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Moyli zig‘ir o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Moyli zig‘ir urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Moyli zig‘ir urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Moyli zig‘irni o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Moyli zig‘irning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Kunjut biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Kunjutning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Kunjut o‘simligining morfologik tuzilishi. Kunjutning sistematikasi. Kunjutning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda Kunjut ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Kunjut donining kimyoviy tarkibi. Kunjut o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Kunjut o‘simligining biologik xususiyatlari. Kunjut o‘simligini tuproqqa talabi. Kunjut o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Kunjut o‘simligining namlikka talabi. Kunjut o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Kunjut o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Kunjut o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Kunjut o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Kunjut o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Kunjut o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Kunjut urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Kunjut urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Kunjutni o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Kunjutning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Maxsar biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Maxsarning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Maxsar o‘simligining morfologik tuzilishi. Maxsarning sistematikasi. Maxsarning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda maxsar ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Maxsar donining kimyoviy tarkibi. Maxsar o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Maxsar o‘simligining biologik xususiyatlari. Maxsar o‘simligini tuproqqa talabi. Maxsar o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Maxsar o‘simligining namlikka talabi. Maxsar o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Maxsar o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Maxsar o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Maxsar o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Maxsar o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Maxsar o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Maxsar urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Maxsar urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Maxsarni o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Maxsarning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Yeryong‘oq biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Yeryong‘oqning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Yeryong‘oq o‘simligining morfologik tuzilishi. Yeryong‘oqning sistematikasi. Yeryong‘oqning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda yeryong‘oq ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Yeryong‘oq donining kimyoviy tarkibi. Yeryong‘oq o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Yeryong‘oq o‘simligining biologik xususiyatlari. Yeryong‘oq o‘simligini tuproqqa talabi. Yeryong‘oq o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Yeryong‘oq o‘simligining namlikka talabi. Yeryong‘oq o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Yeryong‘oq o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Yeryong‘oq o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Yeryong‘oq o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Yeryong‘oq o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Yeryong‘oq o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Yeryong‘oq urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Yeryong‘oq urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Yeryong‘oqni o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Yeryong‘oqning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Kanakunjut biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Kanakunjutning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Kanakunjut o‘simligining morfologik tuzilishi. Kanakunjutning sistematikasi. Kanakunjutning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda kanakunjut ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Kanakunjut donining kimyoviy tarkibi. Kanakunjut o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Kanakunjut o‘simligining biologik xususiyatlari. Kanakunjut o‘simligini tuproqqa talabi. Kanakunjut o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Kanakunjut o‘simligining namlikka talabi. Kanakunjut o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Kanakunjut o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Kanakunjut o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Kanakunjut o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Kanakunjut o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Kanakunjut o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Kanakunjut urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Kanakunjut urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Kanakunjutni o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Kanakunjutning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Raps biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Rapsning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Raps o‘simligining morfologik tuzilishi. Rapsning sistematikasi. Rapsning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda raps ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Raps donining kimyoviy tarkibi. Raps o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Raps o‘simligining biologik xususiyatlari. Raps o‘simligini tuproqqa talabi. Raps o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Raps o‘simligining namlikka talabi. Raps o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Raps o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Raps o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Raps o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Raps o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Raps o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Raps urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Raps urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Rapsni o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Rapsning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Kanop biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Kanopning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Kanop o‘simligining morfologik tuzilishi. Kanopning sistematikasi. Kanopning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda kanop ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Kanop donining kimyoviy tarkibi. Kanop o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Kanop o‘simligining biologik xususiyatlari. Kanop o‘simligini tuproqqa talabi. Kanop o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Kanop o‘simligining namlikka talabi. Kanop o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Kanop o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Kanop o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Kanop o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Kanop o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Kanop o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Kanop urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Kanop urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Kanopni o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Kanopning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Tolali zig‘ir biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Tolali zig‘irning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Tolali zig‘ir o‘simligining morfologik tuzilishi. Tolali zig‘irning sistematikasi. Tolali zig‘irning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda tolali zig‘ir ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Tolali zig‘ir donining kimyoviy tarkibi. Tolali zig‘ir o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Tolali zig‘ir o‘simligining biologik xususiyatlari. Tolali zig‘ir o‘simligini tuproqqa talabi. Tolali zig‘ir o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Tolali zig‘ir o‘simligining namlikka talabi. Tolali zig‘ir o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Tolali zig‘ir o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Tolali zig‘ir o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Tolali zig‘ir o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Tolali zig‘ir o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Tolali zig‘ir o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Tolali zig‘ir urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Tolali zig‘ir urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Tolali zig‘irni o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Tolali zig‘irning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Tolali nasha biologiyasi va yetishtirish texnologiyasi
Tolali nashaning xalq xo‘jaligi ahamiyati. Tolali nasha o‘simligining morfologik tuzilishi. Tolali nashaning sistematikasi. Tolali nashaning ma’daniy va yovvoyi turlari. Dunyoda tolali nasha ekin maydoni va o‘rtacha hosildorligi. Tolali nasha donining kimyoviy tarkibi. Tolali nasha o‘simligining organogenez bosqichlari va rivojlanish fazalari. Tolali nasha o‘simligining biologik xususiyatlari. Tolali nasha o‘simligini tuproqqa talabi. Tolali nasha o‘simligini yorug‘likka va issiqlikka talabi. Tolali nasha o‘simligining namlikka talabi. Tolali nasha o‘simligini o‘suv davrida oziqa moddalarga talabi. Tolali nasha o‘simligini tashqi omillarga barshodliligi. Tolali nasha o‘simligini o‘suv davrida zararlanish va nobud bo‘lish sabablari va ularga qarshi kurash choralari. Tolali nasha o‘simligini almashlab ekishdagi o‘rni. Tolali nasha o‘simligini o‘suv davrida tuproqni ishlashning ahamiyati. Tolali nasha o‘simligini sug‘orish muddatlari va me’yorlari. Tolali nasha urug‘larini ekishga tayyorlash va ekish. Tolali nasha urug‘larini ekish me’yorlari va chuqurligini ahamiyati. Tolali nashani o‘suv davrida parvarishlash texnologiyasi. Tolali nashaning don hosilni yig‘ishtirish va saqlash.
Paxtachilikni xalq xo‘jaligidagi ahamiyati, g‘o‘za o‘simligini kelib chiqishi, tarqalishi, morfologiyasi, sistematikasi va biologiyasi
Paxtachilikni fan sifatida ahamiyati va rivojlanishi. Paxtachilikni istiqbollari va yetishtirishda innovatsion texnologiyalarni qo‘llash. Dunyo davlatlarida paxta yetishtirishda qo‘llanilayotgan fan yutuqlari. Dunyoda g‘o‘za ekin maydonlari va yalpi hosildorligi. Respublikamizda paxtachilikni tarixi va rivojlanish istiqbollari. G‘o‘zani kelib chiqishi, tarixi va uning geografik tarqalishi, sistematikasi, g‘o‘zaning avlodi, oilasi va turi. Gossipium turining sistematikasi, g‘o‘zaning asosiy genomlarining tarqalishi, har xil madaniy turlarining morfologik, biologik farqlanishi. G‘o‘zaning ildiz sistemasining tuzilishi. Poya, bosh poya va uning o‘sishi. Poyaning yotib qolish sabablari. Bargning tuzilishi va ahamiyati. O‘suv (monopodial) va hosil shoxlari (simpodial) ularning tuzilishidagi bir biridan farqlari, g‘o‘zaning shoxlanish tiplari, monopodial, simpodial va oraliq tiplaridagi shoxlanishlar. Simpodial shoxlarning tiplari va kenja tiplarining tuzilishi. G‘o‘za gulining tuzilishi va gullash qonuniyati. Ko‘sakning tuzilishi va g‘o‘za tupida hosil orginlarining to‘kilish qonuniyati. Chigit va uning tuzilishi. Tolaning paydo bo‘lishi va rivojlanishi, unga qo‘yilgan sifat talablari.
G‘o‘za o‘simligini o‘sishi va rivojlanishida tashqi omillarning ta’siri
G‘o‘zani tuproq turiga va muhitiga talabi. G‘o‘za o‘simligini issiqlikka va yorug‘likka bo‘lgan talabi va o‘sib rivojlanishidagi ahamiyati. G‘o‘za o‘simligini sug‘orishga bo‘lgan talabi, sug‘orish tartiblarini o‘sib rivojlanishidagi ahamiyati. G‘o‘za o‘simligini organik va mineral o‘g‘itlar bilan oziqlantirish muddatlari va me’yorlari. G‘o‘zaning o‘sib rivojlanishi uchun talab etilgan kuyi qulay va yuqori haroratlar, foydali harorat yig‘indisi. G‘o‘zaning rivojlanish fazalarida oziq moddalarga bo‘lagan talabi. G‘o‘zaning ontogenez davrlari va orgonogenez bosqichlari. Asosiy va oraliq rivojlanish fazalari va ularning o‘tish mudatlari. Dastlabki hosil shoxining paydo bo‘lishining amaliy jihatdan ahamiyati. G‘o‘za o‘simligini rivojlanish fazalarida foydali harorat yig‘indisiga bo‘lgan talabi va haroratning ahamiyati.
Paxtachilikda almashlab ekish tizimining ahamiyati, tuproqqa asosiy va joriy ishlov berish usullari, tuproqning chigit ekishga tayyorlash
Paxtachilikda almashlab va navbatlab ekishning ahamiyati. G‘o‘zaning o‘tmishdosh ekinlarga bo‘lgan talabi. Bedani almashlab ekishdagi o‘rni va ahamiyati. G‘o‘za, beda va donli ekinlarni almashlab ekishning tuproq unumdorligi va paxta hosildorligiga ta’siri. Almashlab va navbatlab ekishni tola va chigit sifatini yaxshilashdagi ahamiyati. Navbatlab ekish tizimida oraliq (siderat) ekinlarning ahamiyati. Tuproqqa ishlov berishni g‘o‘za o‘simligining o‘sishi, rivojlanishi va paxta hosildorligiga ta’siri. Dalani tekislash, yerlarning sho‘rini yuvish va yaxob suvi berishning ahamiyati va samaradorligi. Kuzgi shudgor oldindan mahalliy va mineral o‘g‘itlar berishning ahamiyati va mohiyati. Yerni erta ko‘klamda va ekish oldidan ishlash sistemasi. Erta bahorda tuproqqa ishlov berish tartibi va chigit ekishga tayyorlash, chigit ekish texnologiyasi.
Urug‘lik chigitga qo‘yilgan talablar, ekish muddatlari, usullari va me’yorlari
Davlat standartlari bo‘yicha urug‘lik chigitga qo‘yilgan talablar. Chigitni saralash va kalibirlash, kasallik va zararkunandalarga qarshi dorilash. Tukli chigitni ekish oldidan namlash va dimlash. Chigit ekish muddatlarini ahamiyati va paxta hosiliga ta’siri. Respublikamizda chigit ekish usullari va tizimlari, ularning mohiyati va ahamiyati. Chigit ekish texnologiyasi va urug‘ sarf me’yorlari. Chigitni erta va to‘liq undirib olish tadbirlari. Ko‘chat qalinligiga ta’sir etuvchi salbiy omillar va ularga qarshi kurash chora-tadbirlari. Ekilgan chigitlarni unib chiqishiga ta’sir etuvchi abiotik va biotik omillar. Ekish uchun nav tanlashning ahamiyati va mohiyati. Chigitlar unuvchanligini aniqlash va baholash. Ekish tizimlariga bog‘liq holda ko‘chat qalinligini nazariy hisoblash usullari. G‘o‘zani yagona qilish muddatlari va ahamiyati. Turli g‘o‘za navlarida va tuproq sharoitida muqobil ko‘chat qalinligi. Tuproq sharoitiga ko‘ra ko‘chat qalinligi sozlash.
G‘o‘za qator oralariga ishlov berish, sug‘orish va oziqlantirish texnologiyalari
G‘o‘za qator oralariga ishlash berish muddatlari va chuqurligi. G‘o‘za qator oralariga ishlov berganda himoya maydoni qoldirishni hisoblash. G‘o‘zani o‘toq qilish va chopiq qilishning ahamiyati. Kultivatsiya ishchi qisimlarini o‘rnatish sxemalari. Kultivatsiya ishchi organlarining vazifalari va ularning ahamiyati. G‘o‘zani turli davrlarda suvga bo‘lagan talabi, sug‘orish manbalari. Sug‘orish tizimlari va tartiblarini g‘o‘zaning o‘sishi, rivojlanishi va paxta hosildorligiga ta’siri. Tuproqning mexanik tarkibiga sug‘orishlar soni va me’yorlarining ta’siri. Yer osti suvining joylashish chuqurligi qarab mavsumiy va har galgi sug‘orish me’yorlarini belgilash. Sug‘orish muddatini o‘simlikning fiziologik belgilariga va tashqi ko‘rinishiga qarab aniqlash. Sug‘orish usullari va texnikasi. Mineral o‘g‘itlar (azotli, fosforli, kaliyli, murakkab o‘g‘itlar). Mikro o‘g‘itlar va ularni g‘o‘za o‘simligining xayotidagi ahamiyati. Maxalliy o‘g‘itlarning g‘o‘zani o‘sib rivojlanishidagi ahamiyati. Ko‘kat o‘g‘itlar va ularni qishloq xo‘jaligi va g‘o‘zani o‘sib rivojlanishidagi ahamiyati. Paxtachilikda bakterial o‘g‘itlardan foydalanish tartiblari va ularning ahamiyati. Bedapoyadan bo‘shagan yerda o‘g‘itdan foydalanish. G‘o‘zani o‘g‘itlash usullari, me’yorlari va texnikasi. G‘o‘zani o‘g‘itlashni boshqa agrotexnika ishlari bilan bog‘lab olib borishning ahamiyati.
G‘o‘zani chilpish, begona o‘tlarga va kasallik, zararkunandalarga qarshi kurashish hamda defolyatsiya qilish muddatlarini paxta hosildorligiga ta’siri
Chekanka o‘tkazish usullari: qo‘lda, mashinada, kimyoviy usulda. G‘o‘zani rivojlanishiga, ko‘chat qalinligiga qarab chekanka o‘tkazish muddatlari. Chekankaning ahamiyati va iqtisodiy jixatdan samaradorligi. Begona o‘tlarni qishloq xo‘jaligi ekinlariga keltiradigan zarari. Begona o‘tlarning biologik guruxlari. Parazit begona o‘tlar va ularni keltiradigan zararlari. Yashil begona o‘simliklar ta’rifi. Dalani begona o‘t bo‘sganligini aniqlash va baholash. Paxta dalalarida begona o‘tlarga qarshi kurash choralari. Begona o‘tlarni hosil sifati va miqdoriga ta’siri. Begona o‘tlarga qarshi kurashning dehqonchilikdagi ahamiyati. Gommoz, ildiz chirish, vilt, ko‘sak, tola kasalliklari va ularga qarshi kurash choralari. Kemiruvchi zararkunandalar (ko‘sak qurti, karadrina), so‘ruvchi zararkunandalar (shira, o‘rgimchakkana, trips), ombor zararkunanlari va ularga qarshi kurash choralari. Paxtani o‘z vaqtida sifatli qilib qo‘lda va mashina yordamida terib olish tayyorgarlik ko‘rish tadbirlari. G‘o‘za bargini suniy ravishda to‘kdirishda defoliatsiyaning ahamiyati. O‘simlikni quritishda desikatsiya o‘tkazishning ahamiyati. Defoliatsiya va desikasiya qilish muddatlari va mehyorlari. Paxtachilikda ishlatiladigan defoliantlar turlari va ularning ta’riflari.
Dalani terimga tayyorlash va terish texnologiyasi
Paxta maydonlarida hosil terimi oldidan aprobatsiya o‘tkazish. Terim oldidan kutilayotgan hosilni aniqlash usullari. Paxta terimi oldidan maydonlarni begona o‘tlardan tozalash. Paxta terimi oldidan o‘q ariqlarni tekislash, xirmonlarni tayyorlash, paxta tashiydigan transport vositalarini tayyorlash. Dalani mashina va qo‘l terimiga tayyorlash. Hosilni mashinada va qo‘lda terish. Urug‘lik paxtani terish paxtani quritish va tozalashni tashkil qilish.
Foydalaniladigan adabiyotlar ro‘yxati
Asosiy adabiyotlar
- Atabaeva X.N., Xudayqulov J.B. O‘simlikshunoslik. “Fan va texnologiya” nashriyoti, Toshkent- 2018 y. Darslik. 25,5 b.t. 407-b.
- Atabaeva X.N., Umarova N.S. Rastenievodstvo. Uchebnik. TashGAU, Tashkent-2016. 380 s.
- Atabaeva X.H., Qodirxo‘jaev O. O‘simlikshunoslik. Toshkent Yangi asr avlodi. Darslik, 2006 (180 bet).
- Muxammadjonov M. Zokirov Z. «G‘o‘za agrotexnikasi» o‘quv qo‘llanma Toshkent 1995. (286 b).
- Oripov R., Xaiilov N. O‘simlikshunoslik. Uslubiy qo‘llanma. Samarqand 2008 y., 420 b.
- Oripov R., Ostonov S. Paxtachilik // O‘quv qo‘llanma, Samarqand-2005 y, 52-67 b.
- Rajabov N.Q. G‘o‘zadan yuqori hosil olish agrotexnologiyasi // Monografiya, Toshkent-2019 y., 22-36 b.
Qo‘shimcha adabiyotlar
- O‘zbekiston respublikasi Prezidentining O‘zbekiston Respublikasi qishloq xo‘jaligini rivojlantirishning 2020 — 2030 yillarga mo‘ljallangan strategiyasini tasdiqlash to‘g‘risidagi PF-5853-sonli farmoni.
- Umarov Z., Atabaeva X., Gumirov I.- Kormovwe travbi Sredney Azii. T 1990. O‘quv qo‘llanma. 45 bet.
- Atabaeva X. Dala ekinlarini qo‘shib ekish. O‘quv qo‘llanma, T.1989, 55 b.
- Atabaeva X. Soya (Monografiya) T. O‘z. Mil. Ensiklopediya. 2004 y. 70 b.
- Abdukarimov D. va bosh. Dehqonchilik asoslari va yem-xashak yetishtirish. Mehnat 1987. Darslik 288 bet.
- Mirzaev O. Yem-xashak yetishtirish // Darslik. 2014 yil.
Axborot manbaalari